ELIKADURAREN PIRAMIDEA

Elikaduraren piramidearen kontzeptua 1992an agertu zen, eta bost alimentu taldeen artean dauden alde kuantitatibo eta kualitatiboak azaltzen zituen: ogia, zerealak eta pasta; barazkiak; frutak; esnea, yogurta eta gazta; haragia, oilaskoa, arraina, legumbreak, arrautzak, fritu lehorrak, grasak, olioak eta gozokiak.

Elikaduraren piramidea flexibilitatea eta aniztasunean oinarritzen da (ez dio garrantzi gehiago ematen talde bati edo besteri eta bakoitzaren bizimoduari ajustatzen da). Oso praktikoa da, eta gainera, forma grafikoan irakasten da. Alimentu talde guztiak agertzen dira elikaduraren piramidean, dieta osasuntzu eta ekilibratua lortzeko. Inportantea da esatea talde baten elikadurak ez dituztela beste taldekoak errenplazatzen.

Hona hemen agertuko dira astero eta egunero gomendatuta dauden elikadura piramideak. Gida kualitatibo hoberena da eta bertan agertzen da nola zerealak, tuberkuloak, barazkiak, frutak eta legunbreak (karbohidratoak) eta esnea piramidearen oinarria direla.

Asteko piramidea:

Eguneroko piramidea: 

MEDITERRANEAR DIETA

Dieta ekilibratu baten adibiderik hoberena da.

• Gehien jaten dena: Zerealak (ogia, patata, arroza, pasta), legunbreak (garbantzuak, judia sikuak, dilistak), arraina, fruta, barazkiak eta fruitu lehorrak.
• Grasa iturriak: oliba olioa.
• Animali haragia eta grasa gutxi.
• Ardo gutxi janari orduetan (bakarrik 18 urte baino gehiagokoak)
• Elikadura osasuntzu batzuk, adibidez, ajo.

ASKO JATEAREN ARAZOAK

 Herrialde garatuetan, oinarrizko arazoa ez da ekonomia, kontrakoa baizik, asko jaten dela. Adibiderik argieank hurrengoak dira:

• Kaloria gehiegi --> obesitatea
•  Gatz eta grasa gehiegi --> hipertentsio arteriala eta gaixotasun kardiobaskularrak.
•  Animali proteinak eta grasak --> kolon eta bularreko minbiziak.
• Azukrea --> karies.

Bananazko piruletak fruitu lehorrekin

Zer prestatu dezakegu banana, txokolate eta fruitu lehorrekin? Ba... piruleta goxo batzuk umeei energiaz beteko dutenak! Hori da gure gaurko helburua, umeek azkar jan ditzaten lortzea, bai meriendatzeko, bai hamaiketarako.

OSAGAIAK

2 banana
300 gr txokolate urtzeko
fruitu lehorrak


Prestaketa

Gutxi gora behera tamaina berdineko banana xerrak moztu. Eta izozkailuan sartu minutu batzuk gogor egoteko.

Urtzeko txokolatea urtu microuhin labean, baina kontuz ibili, erre ahal zaizu. Erre ez dadin, microuhin labea 30 segundutan jarri, begiratu nola dagoen, berriro jarri 30 segundu, etab. Txololatea irabiatu alde guztietatik berdin desegiteko.

Bol batean fritu lehorrak prestatu. Mahaspasak, intxaurrak, almendrak, albarikoke lehortuak jarri, hau da, egunero energiaz betetzen gaituzten fruitu lehor guztiak.




Banana xerrak izozkailutik atera eta sardezka baten laguntzarekin, eskuak ez zikintzeko, xerra bakoitza urtutako txokolatetik pasatu, eta behin xerra guztiak txokolatez blai dauzkazunean, sareta baten gainean utzi txokolatea gogor jartzeko eta ezer ez zikintzeko. Ondoren, banana xerra bakoitzaren gainean fruitu lehorrak jarri, eta utzi txokolateari gogortzen.

Piruleta hauek oso hotz jan nahi badituzu, xerra bakoitza izozkailuan sartu 30 minutu.

Ordu erdi ondoren, jateko prest egongo dira!

Oilasko albondigako gabonetako zuhaitza, oso originala!

Umeek maite egingo dute oilasko albondigako gabonetako zuhaitz dibertigarri eta zaporetsu hau, plater oso original bat bere apainketagatik. Baina benetan, oilasko albondigak baino ez dira, ume guztiei gustatzen zaiena.

Oilasko albondigak denda askotan aurkitu ditzakezue, edozein haragidendan. Oilasko albondigak osasuntsuagoak dira eta gainera zapore oso goxoa eta samurra daukate. Albondigak ez badakizue egiten HEMEN egin klik.

Albondigak eginda daudenean, pinu forman jarri behar dira guztiak, goiko argazkian bezala. Ondoren, tomate cherry bi hartu, erditik zatitu eta zuhaitzaren bolatxoak balira bezala jarri. Apainketa gehiago izateko gazta xerra bat hartu eta izar formak ebaki molde hauekin: 












Amaitzeko, ketchup hartu eta albondigen gainetik bota, zuhaitzaren espumilioia balitz bezala. Nahi dezakezun hitza jarri dezakezu zuhaitzaren beheko partean ketchuparekin. Argazki hobetan CUK jartzen du, baina zu ZORIONAK jarri dezakezu, gabonetako errezeta bat delako.

Animatu oilasko albondigako gabonetako zuhaitz hau egiten, eta utz ezazue umeak zuhaitz hau apaintzen, oso ondo pasatuko baitute!

"Lapikoak gelara"

Sarrera honetan aldizkari bat jarriko dizuet. Bere lehenengo 7 orrialdetan sukaldaritzari buruz hitz egiten du, umeei garrantzia ematen noski. Oso interesgarria dela irudi zait eta animatzen dizuet artikulu hauek irakurtzen.

Aldizkariaren barruan topatu ahal ditzakezun artikuluak hurrengoak dira:

- "Zergatik ez duzu gustoko?" (Txantxiku Ikastola)
- "Sukaldean sartzeko aukera eman diegu" (Asti Leku Ikastola)
- "Zapore berriak dastatu dituzte" (Txintxiri Ikastola)

Artikulu hauez aparte, informazio gehiago aurkitu dezakezue.

UMEEK ERE LAGUNDU DEZAKETE

HONA HEMEN YOUTUBEN AURKITUTAKO BIDEO BAT. BERTAN IKUS DEZAKEGU NOLA UMEEK ERE SUKALDEAN LAGUNDU DEZAKETE.

HAIENTZAT IKASTEKO ETA ONDO PASATZEKO EKINTZA BAT BAITA.

BATIDOAK ONURAGARRIAK DIRA

Azken urte hauetan, osasunerako kaltegarria den janaria edo "Fast Food" gero eta gehiago jaten da. Janari hau txikitatik jatea, oso kaltegarria izango da etorkizunean, gorputzak ez dituelako izango behar dituen propietate (bitamina, kaltzio, burdina...) asko. Horregatik, umeen artean fruta jan behar dela zabaldu behar dugu, haiek konturatzeko duen garrantzi handia.
Batidoak, normalean, umeek gustoko dute, eta oso forma ona da haiek egunero fruta jateko gustora. Batidoak dituzten propietate eta alde positiboak ikusteko hurrengo aurkezpena ikuste gomendatuko nizueke.
Hale ere, fruta batido batean sartzerakoan, propietate batzuk galtzen ditu. Beraz, batidoz aparte, fruta osoak jan behar dira.



Umeek esnea edo fruta hartzea batzutan zaila da, zaporea ez dutelako gustoko edo ikusmenatik ez zaielako atentzioa deitzen... Baina frutazko batidoak aukera gozo eta %100 nutritibo dira, umeek gustora hartuko dituztenak... 

Frutazko batidoak postre, gozari edo azkari bezala eman ahal dira, bere zapore eta koloreak umeen atentzioa deituko dutelako. Batiodoak nola prestatu behar diren orain azalduko dut:

• Fruta soilik erabili dezakezue, edo bestela, ura, zukua edo lakteo batekin batu, bai esnea, yogurta edo izozkia.
• Azukrea edo siropea gehitu ahal diozu, baina hobeto gozo den fruta bat erabiltzen baduzu, horrela umeari frutak bakarrik jaten irakatsiko diozu. Baita ere, hobe da yogurta edo esnea botatzea izozkia baino.
•  Fruta mingotzak erabiliko badituzu, laranja, limoia edo pomeloa bezala, hobe da yogurta erabiltzea esnea baino, esnea kortatzen delako, eta nahiz eta txarra ez izan, bere aspektua ez da gustokoa. Banana, madaria, melokotoia, marrubiak edo sagarrak bezalako frutak, esnearekin batu ahal dira arazorik gabe.
• Aurkezpena zaindu: edalontzi altuak erabili (plastikozkoak txikientzako), azukrea jarri edalontziaren goiko aldean, txokolatezko zatiak edo nata batidoaren gainean... Baita ere bizpahiru kolorezko pajitak jarri ditzakezu (badaude bueltak ematen dutenak edo pertsonai famatuak dituztenak)... Umeentzako festa modukoa izango da.

FRUTA PINTXOAK

 Aste honetan utziko dudan errezeta frutazko pintxoa da. Oso erraza da egiteko eta oso gozoa jateko. Gurasoen laguntza behar izango da anana eta meloia mozteko, baina horretaz aparte, umeek bakarrik egin dezakete.
Osagai nagusia fruta denez , umeei osasuntsu jaten irakatsiko diegu forma dibertigarri batean.


 OSAGAIAK:
Marrubiak
Kiwiak
Anana 1
Meloi 1

MATERIALA:
Zotzak
Plater 1
Labana

 PRESTAKETA


Lehenengo, marrubia garbitu itzazu eta gero erditik moztu. Ondoren, meloia, gutxi gora behera, itsasontzi forma eman eta zati hori erditik moztu. Ananarekin, gauza  bera egin. Kiwiari azala kendu eta zati txikietan moztu (marrubia bezala). Nahi baduzu banana zatiak gehitu ditzakezu zure pintxoan.
Azkenean, osagai guztiak dituzula, montatzen hasi ( 1. meloi, 2. marrubi, 3. kiwi, 4. anana, 5. banana).




NUTRIZIO-EZAUGARRIAK ETA BESTELAKO INFORMAZIOA
Guztia fruta da, C bitamina asko dauka orduan. Horrez gain, ur asko dauka.

Originala izateko, nahi baduzu, azukrea edo esne kondentsatua gainetik gehitu daiteke.

HALLOWEENEKO POSTRE ERREZA

Duela gutxi Halloween izan denez, egun horretan egin ahal duzuen postre bat utziko dizuet. Erreza da egiteko eta gainera perfektua da umeak fruta jan dadin, eta ez bakarrik gozokiak, festa horretan. Sagar postre polit hau prestatzea oso erraza da... Jakin nahi duzue nola egiten den barruko zatia?

Halloweeneko sagar hauek prestatzeko soilik ondo garbitu behar dira eta erditik moztu. Labana baten laguntzaz sagarraren bihotza kenduko dugu eta zati libre bat utziko dugu gozokizko zizarea egongo den tokirako.
Sagarraren barruko zuloan kakahuetezko krema edo nahi dugun beste osagaia, Nutella adibidez, jarriko dugu. Gozokizko zizarea bere lekuak ipiniko dugu eta sagarra itziko dugu eta ... Halloweeneko errezeta ikaragarria edukiko duzue!

LOTAN DAGOEN HARTZA

 










Zein umeri ez litzaioke gustatuko plater dibertigarri hau jatea? Edozein haurrentzako festa batentzako ideala da, umeak egiteko haien guraso edo aiton-amonen laguntzaz. Oso lan gutxirekin errezeta erreza eta polita egitea posiblea da.

 Aukeratu dezakezue handi bat egitea edo hainbat txiki egitearen artean (argi dago, txikiak egitea, lan gehiago eskatuko duela).

OSAGAIAK:

Arroza = tamainaren arabera (argazkikoa bezalako batentzako, 250 gr.). 

Soja saltsa = pixka 1.

Gazta = zati 1.

Oliba beltz = 1 edo txokolatezko hodi-harkatz bat dekoratzeko.

Arrautzak = tamainaren arabera (argazkikoa 3 darama).

PRESTAKETA:

 Arroz zuri bat prestatu, normalean egiten duzuen moduan, bakarrik soja saltsa pixka bat gehitu behar diozue kolore pixka bat hartzeko. Baita ere kakao-hautsa edo tomate saltsa pixka bat gehitu ahal diozue.

Hozten utzi eta arrozarekin bola bat egin burua egiteko eta bi bolatxo txikiago belarriak egiteko. 

Sudurra gaztazko borobil txiki bat izango da oliba beltzezko triangelu batekin. Oliba beltzarekin begiak egingo dira baita ere. Arrozarekin beso txiki bat egingo dugu ere.

Soberan dagoen arroza gorputza izango da eta aurratzopilarekin estaliko da.

El resto del arroz se coloca en una fuente y se tapa con una tortilla francesa.

 Besarkada handi bat eta espero dut ideia honekin disfrutatzea.

Higieneko arauak

Janaria prestatzen hasi baino lehen, detaile inportante batzuk kontuan hartu behar ditugu forma seguru eta egoki batean lan egin ahal egiteko. 

•  Janaria prestatu baino lehen, eskuak garbitu behar ditugu ura eta xaboiarekin eta ondo sikatu.
•  Eraztunak, pultserak eta erlojuak kendu behar ditugu.
•  Erabiliko dugun mahaia ura eta xaboi pixka batekin garbituko dugu.
• Ilea aurpegitik kenduko dugu (luzea izatekotan, koleta edo mototz bat egin).
•  Amantala jarriko dugu.
•  Janaria frogatzeko erabiliko dugun koilara ondo garbitu erabili eta gero.
•  Amaitzerakoan erabilitako tresna guztiak ura eta xaboiarekin garbitu eta bere lekuan gorde behar ditugu.

 Hau guztia egin eta gero, ondo pasatu eta zorte on egingo dituzuen errezetekin!